Medische info

Belangrijke informatie in verband met ziektes die vooral voorkomen in het Middenlands zeegebied.

Dit is niet enkel belangrijk bij buitenlandse adoptie, maar ook wanneer je met je huisdier op vakantie gaat.

 

Bron: https://www.vvd-dierenkliniek.be

Inleiding

Veel huisdieren gaan mee op vakantie
30 % van de Belgen neemt de hond mee op vakantie
95 % van deze honden gaan naar Frankrijk & het Middellands Zeegebied

Het gevaar voor vakantieziekten is dus reëel !
Deze ziekten komen meer en voor, immers de overbrengende vectoren (teken, zandvliegen, steekmuggen) rukken steeds meer op naar het noorden.
Het zijn gevaarlijke ziekten: preventie is erg belangrijk ! En dat hebt u als eigenaar ten dele in de hand.
Er zijn ook ziekten bij die gevaarlijk zijn voor de mens !

Er wordt een korte uitleg gegeven over de volgende vakantieziekten

• leishmania
• lyme=borrelia
• hartworm
• babesia=piroplasmose
• ehrlichia

 

LEISHMANIA

Wat ?
Leishmania is een ééncellige parasiet die in bepaalde witte bloedcellen kruipt in verschillende organen/weefsels: lymfeklier, lever, milt, bloedbaan, beenmerg…

De vector=de overbrenger ?
De zandvlieg of kriebelmugje of phlebotoom genaamd. Het is een erg klein insectje (2 tot 3 mm) dat doorheen normaal muggengaas kan (dit is dus geen bescherming !!). Het leeft in vochtige streken, is het actiefst bij schemering (avond-ochtend) en kent z'n grootste activiteit van mei tot oktober.

De reservoirs ?
Er zijn verschillende soorten leishmania-parasieten bij verschillende soorten reservoirs: mens, hond, rat, vos…De reservoirs en zandvliegjes leven in Frankrijk, Spanje, Portugal, Griekenland etc.

Symptomen ?
De kat is zelden tot nooit klinisch besmet: je ziet dus geen symptomen.
De hond:
1) Huid: schilfering, hyperkeratose (oa op de zoolkussens), brilvorming (kaalheid rond de ogen), zweren op de ellebogen/hakken/oortoppen, vreemd gevormde en snel groeiende nagels.
2) Lymfeklierzwelling (makkelijkst te voelen door de eigenaar: in de keelstreek, knieholte, net voor het schouderblad)
3) Ademhalingsproblemen: hoesten, neusbloedingen…
4) Oogproblemen
5) Braken/diarree met bloed
6) Nierfalen: veel drinken, veel plassen
7) Gewichtsdaling en wegkwijnen van de spieren((vooral op de kop)

Verloop ?
De incubatieperiode (tijd tussen moment van de besmetting en het uitbreken van de symptomen): van enkele weken tot jaren !!!! Vaak is de eigenaar al vergeten dat de hond mee was met vakantie wanneer hij zijn zieke huisdier aanbiedt bij de dierenarts .

Diagnose ?
Via bloedonderzoek (vol bloed, serologie), bioptie van een lymfeklier. Als de serologie negatief is, kan het bloed best terug gecheckt worden na 1 maand, omdat binnen de maand na besmetting vaak geen positieve test wordt gezien en een negatieve test een vals gevoel van veiligheid geeft.

Behandeling ?
Eens besmet, altijd besmet: het lichaam geraakt de parasiet nooit kwijt ! De behandeling gebeurt via injecties (glucantime) en / of tabletten (allopurinol) gedurende 6 maanden, eventueel kan dan gestopt worden en bij hervallen opnieuw gestart worden.
Om de 3 maanden bloedonderzoek is aan te bevelen, zodat op tijd terug met medicatie kan gestart worden wanneer de parasiet terug actief wordt en er dus niet gewacht moet worden tot het dier terug symptomen krijgt.

Zoönose ?
Leishmaniose is een ziekte die ook bij de mens voorkomt. Zeker kinderen en mensen met afweerproblemen zijn erg kwetsbaar. Opletten met bloed-bloedcontact (bloednames, injectienaalden, beetwondes…)

Preventie ?

• er bestaat geen vaccin tegen
• zandvliegjes te lijf gaan
  • het huisdier 's nachts en bij schemering binnen houden
  • het muskietengaas en de muggenramen bespuiten met insecticide
  • het huisdier beschermen met Scalibor-band of Frontline spray of Stronghold pipetten

 

     Extra info bij dierenkliniek causus

LYME=BORRELIOSE

Wat ?
Het is een spirocheet "Borrelia Burgdorferi", een klein parasietje van 30 micrometer.

De vector ?
De teek is de overbrenger van deze ziekte, met name de Ixodes-soorten. Teken zitten in struiken en hoog gras. De teek heeft minstens 24 uur nodig om de spirocheet over te zetten: een goede dagelijkse controle met wegplukken van de teken is dus een heel nuttige en doeltreffende vorm van preventie !
In principe zouden ook vlooien en muggen de spirocheet kunnen overzetten. In praktijk is dat nog niet frequent gebleken.

De reservoirs ?
Knaagdieren fungeren als reservoirs. Deze reservoirs en de Ixodes-teken leven ook in onze contreien !!! Lyme is dus al lang geen importziekte meer !!

Symptomen ?
Het meest opvallende symptoom is polyartritis: het dier vertoont manken en pijnlijke gewrichten. Dit gaat gepaard met koorts, eetlustvermindering, opgezette lymfeklieren.
Nekpijn ten gevolge van meningitis komt ook vaak voor. Hartproblemen (hartspierontsteking en hartritmestoornissen), nierbeschadiging en oogproblemen kunnen ook voorkomen.

Diagnose ?
Via bloedonderzoek wordt de diagnose gesteld.

Behandeling ?
Gedurende 2 weken worden er een bepaalde soort antibioticum gegeven (tertracyclines, amoxycillines).
Soms is de spirocheet niet dood en krijgt de hond later een nieuwe opflakkering, waarvoor een nieuwe behandeling nodig is.

Zoönose ?
Deze ziekte komt bij de mens sporadisch voor !

Preventie ?
Het allerbelangrijkste is tekenpreventie ! Teken bestrijden kan men efficiënt met een tekenband (Killtix, Scalibor), met Frontline-spray, met Adventix pipetten en minder efficiënt met andere soorten pipetten.
Dagelijks het huisdier controleren op teken en de (dode) teken eraf plukken, zodat de teken niet de kans krijgen de spirocheet over te spugen in hun gastheer is meer dan zinvol.
In de USA bestaat er een vaccin tegen lyme-disease..

HARTWORM = DIROFILARIOSE

Wat ?
Dirofilaria immitis is een worm. De volwassen vrouwelijke worm kan tot 30 cm lang worden, de mannelijke 20 cm. De volwassen wormen kruipen in de rechterhartkamer en in de longarterie. Soms kruipen ze ook de holle ader, de leverader, de linkerhartkamer en aorta.

De vector ?
De steekmuggen zetten deze parasiet over. In de besmette mug zitten de larfjes die via de steek in het bindweefsel van de gestoken hond/kat terecht komen. Na een 3 tal maanden zijn deze larfjes volwassen en migreren ze naar het hart. Hun nakomelingen (microfilaria) komen in de bloedbaan terecht en worden via het bloed het lichaam rondgestuurd. Een stekende mug zuigt ze op en zo gaat de besmetting verder wanneer deze met microfilaria-besmette mug een andere hond/kat gaat steken.
Risicogebieden voor hartworminfectie: Portugal, Canarische Eilanden, Barcelona en omstreken, de zuidelijke Spaanse provincies, ruim gebied rond de Rhone-monding, streek rond Nîmes, gebied rond Cherbourg, Noord Italië, oa de Po-vallei, de hak van Italië, Sicilië, Griekenland. De andere streken van Spanje, de Balearen, Corsica, Sardinië, Frankrijk ten zuiden van Parijs, Italië, het zuidwesten van Zwitserland zijn gebieden waar het besmettingsrisico aannemelijk is.

De symptomen ?
1) long: hoesten, longhypertensie ( te hoge druk in de longen)
2) hart: hartfalen: hoest, conditieverlies, pompende ademhaling, collaps
3) leverstuwing: ascites (vrij vocht in de buik), leversymptomen (braken, diarree, veel drinken, veel plassen, geelverkleuring etc)
4) nierfalen: braken, gewichtsverlies, veel drinken, veel plassen

Diagnose ?
Het is een zeer moeilijke diagnose. Via een bloeduitstrijkje kan men de microfilaria opsporen. Een serologisch (bloed) onderzoek geeft resultaten pas 3 maanden na infectie en voor 8 maanden na infectie: je hebt dus maar een korte periode om via serologie een diagnose te kunnen stellen, een negatieve test zegt dus niets !!!
Een radiografie van de borstkas kan een beeld geven dat kan wijzen op hartworm, evenals een echo van het hart..

Behandeling ?
Deze is zo mogelijk nog problematischer: de volwassen wormen kan men via operatie verwijderen, wat een zeer delicate ingreep is. Als men met medicatie de wormen gaat afdoden bestaat er een reëel gevaar voor een fatale verstopping van de longarterie door de dode wormen.
De microfilaria kan men afdoden met medicatie, oa ivomec, milbemax...

Preventie ?
Het hoeft geen betoog dat ivm deze besmetting preventie van levensbelang is !Een zeer efficiënt ontwormingsmiddel is Mibemax dat volgens dit schema dient gegeven te worden:

1) indien het dier niet langer dan 28 dagen in een risicogebied geweest is: de correcte hoeveelheid tabletten geven op de dag van thuiskomst en herhalen een maand nadien.
2) Indien het dier langer dan 28 dagen in een risicogebied verblijft: de correcte hoeveelheid tabletten geven maandelijks vanaf de 28 ste dag tot en met een maand na thuiskomst.

BABESIA = PIROPLASMOSE

Wat ?
Babesia is een protozoo die zich in de rode bloedcellen gaat nestelen. In onze streken en in de USA is dat de Babesia canis en in Azië de Babesia gibsoni.

De vector ?
De overbrengende vector is een teek. Het gaat over 2 verschillende tekensoorten die dit kunnen: de Dermacentor en de Ripicephalus-soorten. Ze hebben 2 tot 3 dagen tijd nodig om de parasiet over te zetten. Dus weerom: het is van groot belang het huisdier dagelijks te ontdoen van teken, zodat deze niet de kans krijgen hun parasieten over te spugen.

De symptomen ?
De incubatieperiode (de tijd tussen het begin van de infectie en het uitbreken van de symptomen) duurt 1 tot 2 weken.
Er zijn 4 manieren waarop de ziekte tot uiting kan komen:
1) Hyperacuut(zeer snel verloop): het dier is plots erg ziek, vertoont anemie (zeer bleke slijmvliezen, bijv in de mond, de tong, de oogslijmvliezen…door afbraak van rode bloedcellen), er is bloed in de urine, er is ondertemperatuur (de normale lichaamstemperatuur van hond/kat bedraagt 38° tot 39° C), het dier gaat in shock, en sterfte treedt op na 1 à 2 dagen.
2) Acuut (snel verloop): koorts, braken, bloed in de urine, miltopzetting (links in de buik), geelzucht , lymfeklieropzetting (voor de eigenaar makkelijke lymfeklieren om te voelen: in de halsstreek, de knieholte, net voor het schouderblad)
3) Chronische vorm: lichte koorts, minder eetlust, conditieverlies, gewichtsvermindering, braken..Dit zijn allemaal zeer atypische symptomen die bij tal van andere ziekten ook kunnen voorkomen en die dus in de 1ste plaats niet aan babesiose doen denken. Vandaar dat de diagnosestelling van deze vorm erg moeilijk is. Dit geldt ook voor de subklinische vorm.
4) Subklinische vorm: als de afweer van het dier vermindert, zal het dier hervallen met voornamelijk symptomen van nierproblemen en hemolyse (rode bloedcelafbraak). Deze vorm kan jaren aanslepen met af en toe een parasitemie (actieve parasieten in de bloedbaan)

Diagnose ?
Deze wordt gesteld via bloedname: de rode bloedcellen worden onderzocht op aanwezigheid van de parasiet en de serologie. Een algemeen onderzoek kan meer zeggen over de prognose (hoe erg het gesteld is en wat men kan verwachten)

De behandeling ?
Deze wordt ingesteld afhankelijk van de ernst met injecties (bijv imidocarb) en/of tabletten zeer specifiek antibioticum (tetracyclines).

Preventie ?
1) een vaccin " Pirodog": werkt preventief enkel tegen Babesia canis (de vorm in Frankrijk): het vaccin biedt -indien correct opgebouwd- 88 % bescherming.
2) Tekenpreventie: produkten: zie boven bij Lyme-disease.

EHRLICHIA = ITP = INFECTIEUZE TROPISCHE PANCYTOPENIE

Wat ?
Het is een ricketsie die in de monocyten (een soort witte bloedcel) kruipt. Vooral actief in tropische en subtropische gebieden, maar tegenwoordig oprukkend in Europa !!!!
De ziekte komt frequent voor in de USA, zuidelijk Afrika, Israël…

De vector ?
Is de teek van de Ripicephalus-soort.

Symptomen ?
Na een incubatieperiode van 1 tot 3 weken, krijgt men een acute fase met koorts, eetlustvermindering, gewichtsvermindering, neusbloedingen, miltopzetting, braken en icterus (geelzucht).
Het dier herstelt zich meestal en na een 4 tal maanden kan er een 2de opstoot volgen en kan de ziekte chronisch worden met af en toe een opstoot.
Ook katten zijn erg gevoelig aan deze parasiet en bij hen is de ziekte eerder gekend onder de naam van Feline Infectieuze Anemie of Hemobartonella.

De diagnose ?
1) de acute fase: via een bloeduitstrijkje wordt er gezocht naar de parasiet.
2) de chronische vorm: via bloedonderzoek (serologie)

Behandeling ?
Doxycyclines (een soort antibioticum) geeft snelle en goede resultaten, behalve bij de chronische vorm als die gepaard gaat met erg lage witte bloedcellen.

Preventie ?
1) tekenbestrijding: producten: zie boven
2) preventief een kuur tetracyclines innemen of een injectie met imidocarb toedienen